مشاهده آثار

برای مشاهده برخی از آثار محمد جواد صاحبی به قسمت پیوندها مراجعه فرمایید

تبیین نظام سیاسی اسلام در غدیر خم

تبیین نظام سیاسی اسلام در غدیر خم

محمد جواد صاحبی؛

تعیین جانشینی برای رهبری امت اسلامی از مهمترین و عمده ترین مسایلی بود که پیامبر اکرم در آخرین سال حیات، هنگام بازگشت از حجة الوداع، به همراهان خویش ابلاغ کرد.

اگر چه این اعلام عمومی، به فرمان خداوند صورت گرفت، ولی صرف نظر از جنبه آن، می توانست حاکی از دغدغه طبیعی معمار و بنیانگذار مکتب نسبت به آینده امت باشد، این اقدام یک ضرورت اجتماعی اجتناب ناپذیر بود، و از انتظارات عقلای عالم به شمار می آمد و آن حضرت حتی در زمان حیات خویش از آن مهم غفلت نمی ورزید. او می دانست که جامعه بی سرپرست مانند رمه بی چوپان که هر لحظه در معرض اختلاف، گسستگی و هجوم فرصت طلبان است. لذا هر وقت برای جنگ یا غزوه ای از مدینه خارج می شد، شهر را بدون امیر و خلیفه وا نمی گذاشت; پس هنگامی که سفری ابدی در پیش رو داشت، چگونه ممکن بود امت را به حال خود واگذارد. ⁽¹⁾

این بود که در زیر آفتاب سوزان بیابان تفتیده حجاز در میان جمعی از بزرگان اصحاب، کوشید تا رسالت خویش را به پایان رساند. علمای شیعه و شماری از دانشمندان اهل سنت بر این باورند که سوره مائده، بویژه آیه 67، آخرین کلامی بود که بر پیامبر(ص) نازل شد...متن کامل در ادامه مطلب

مبانی اندیشه اصلاح طلبی

لینک دانلود مبانی اندیشه اصلاح طلبی / محمد جواد صاحبی

پیام اخلاقی نهضت عاشورا: خودسازی، دیگر سازی و جامعه سازی

پیام اخلاقی نهضت عاشورا: خودسازی، دیگر سازی و جامعه سازی

محمدجواد صاحبی
 
نخستین جلسه از سلسله نشست‌های علمی عاشورایی، با عنوان «جلوه‌های اخلاقی در نهضت حسینی» شامگاه شنبه 18 آبان‌ماه با حضور جمعی از علما و اندیشمندان حوزه و دانشگاه در دبیرخانه دین‌پژوهان کشور برگزار شد.

به گزارش دین‌آن‌لاین، در این نشست علمی، محمدجواد صاحبی رئیس شورای علمی دبیرخانه دین‌پژوهان کشور به تشریح «جلوه‌های اخلاقی در نهضت حسینی» پرداخت و با اشاره به این که نهضت اباعبدالله حسین از جنبه‌های مختلف قابل بررسی و ستایش است، از «جلوه‌های اخلاقی» این نهضت به عنوان وجهی که تحت شعاع جنبه‌های سیاسی نهضت قرار گرفته و در جامعه امروز مغفول مانده است یاد کرد.گزارش کامل در ادامه مطلب

ستیزه ها و آمیزه ها در روند اندیشه توحیدی

 لینک دانلود ستیزه ها و آمیزه ها در روند اندیشه توحیدی / محمد جواد صاحبی

نقش توحید در اصلاح اجتماعی

  نقش توحید در اصلاح اجتماعی

محمدجواد صاحبی

ستایش و پرستش
نیاز بشر به پرستش و ستایش بزرگی‏ها، نیکی‏ها و زیبائی‏ها، افراد انسانی را همواره بر آن می‏دارد که به تکریم عظمت‏ها بپردازند و خود نیز بکوشند که به شوکت و قدرت، و هر آنچه که مظهر عظمت است دست یابند.به همین جهت معمولا، به تجلیل از فرهیختگان، نخبگان، برگزیدگان و قهرمانان خویش پرداخته و گاه خود را به داشتن صفات و ویژگیهایی که حاکی از برتری و بزرگی است، ستوده‏اند.
این میل که برخی آنرا زاییده نیازهای روحی و روانی انسان می‏دانند و گروهی آنرا برخاسته از فطرت وی تفسیر می‏کنند، سبب پیدایش و آفرینش موضوعات و مکاتب مهم ادبی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی گردیده است.
برخی از مکاتب عرفانی این پدیده روحی و روانی ناشی از گرایش انسان به کمال و جمال و خیر مطلق دانسته‏اند و بر این باور بوده‏اند که چون بنیاد فطرت آدمی بر خداپرستی نهاده شده است انگیزه‏ای درونی، پیوسته او را به جستجوی معبودی...متن کامل در ادامه مطلب

اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی

لینک دانلود اسلام پژوهی، حوزه ها و مراکز اسلامی / گفتگو با محمدجواد صاحبی

تفاوتها و شباهتهای نهضت مشروطه با انقلاب اسلامی

مشروطه یک بستر و دو رؤی

محمد جواد صاحبی

بسم الله الرحمن الرحیم

با تشکر از همه کسانی که پس از صد سال چراغ مشروطیت را روشن نگه می دارند…

زمینه های مشروطیت نخست بر بستر اندیشه های ملی و دینی شکل گرفت. کمی پس از هجوم روسیه تزاری به ایران اسلامی, لایه هایی از تمدن غرب خودنمایی کرد, بویژه لایه صنعتی آن در شکل تکنولوژی نظامی زودتر چهره گشود. نیروهای ملی و مذهبی که در خطوط مقدم جنگ بودند, مانند عباس میرزای نایب السلطنه, که فرماندهی سپاه را بر عهده داشت, یا میرزا عیسی(میرزا بزرگ) قائم مقام فراهانی, که صدراعظم محبوب بود, با این جنبه بیش تر از همه آشنا شدند.

برای همین است که عباس میرزابه (ژوبر) فرانسوی, نماینده ناپلئون بناپارت, می گوید:...متن کامل در ادامه مطلب

حکایتها و هدایتها در اثار شهید مطهری

حکایتها و هدایتها در اثار شهید مطهری [منبع الکترونیکی] / مرتضی مطهری؛ گردآورنده محمدجواد صاحبی

طبایع الاستبداد یا سرشتهای خودکامگی

لینک طبایع الاستبداد یا سرشتهای خودکامگی [منبع الکترونیکی] /عبدالرحمان کواکبی؛ نقد و تصحیح محمدجواد صاحبی

غدیر پژوهی تبیین نظام سیاسی اسلام در غدیر خم

غدیر پژوهی تبیین نظام سیاسی اسلام در غدیر خم [منبع الکترونیکی] / محمدجواد صاحبی

مشاهده مقاله اندیشه سیاسی معاصر

مشاهده مقاله اندیشه سیاسی معاصر

لینک دانلود pdf مقاله اندیشه سیاسی معاصر

دانلود کتاب حکایتها و هدایتها

لینک دانلود کتاب حکایتها و هدایتها اثر محمد جواد صاحبی

معرفی کتاب اندیشه اصلاحی در نهضتهای اسلامی به قلم محمد رضا صابری

باسمه تعالی

مقدمه

              درچندسال اخیربه دلیل درگیریها وجناح بندیهای سیاسی ،برداشتهای متناقضی ازواژه اصلاحات دربین افرادجامعه رواج یافته، به گونه ایی که معمولا این واژه را معادل ضدانقلاب ،غربزده ،ضدولایت فقیه و...قرارداده اند .به همین منظورازفرصت بدست آمده استفاده می گردد، تا درکناربررسی اجتماعی که ازانقلاب مشروطیت انجام می پذیرد ،درخصوص این وژاه نیز گزارشی ازفرضیات یک کتاب که تحت همین عنوان می باشد، تهیه شود... متن کامل در ادامه مطلب

اسلام و اندیشه سیاسی معاصر

لینک دانلود اسلام و اندیشه سیاسی معاصر/ محمدجواد صاحبی

گفت وگو با محمدجواد صاحبی / مجله حوزه

گفت وگو با محمدجواد صاحبی*

حوزه: از یک رسانه دینی, چه انتظارهایی می توان داشت. بایسته ها و اقتضاءات رسانه دینی را چه می دانید. آیا تاکنون رسانه های دینی کشور, توانسته اند انتظارها را برآورند و بایسته و اقتضاءات را به درستی رعایت کنند.

در پاسخ باید عرض کنم رسانه در معنای اعم آن, شامل کلیه امکانات صوتی, تصویری, شنیداری و نوشتاری است. این رسانه ها با هم متفاوت هستند. هرکدام اینها اقتضاءات و امکانات و مخاطبان ویژه خودش را داراست. رسانه ای مثل صدا و سیما, مخاطبان متنوعی را دربر دارد. طبیعی است بایستی به تعداد سلیقه های موجود جامعه, با توجه به سطوح مختلف اجتماعی, برنامه هایی متناسب داشته باشد و فیلمها و برنامه های متناسب با این سطوح مختلف جامعه ارائه دهد.... متن کامل گفتگو در ادامه مطلب

رویکردهای نوین در دین پژوهی / در حاشیه برگزاری کنکره دین پژوهان

رویکردهای نوین در دین پژوهی

محمد جواد صاحبی (دبیر کنگره)/ 1380

تلاش های پژوهشی - فرهنگی, انگیزه افراد متعهد است یا واکنش طبیعی در برابر واقعیات و مقتضیات زمانه؟ همه می دانیم که نزدیک به دو قرن است که سیل تمدن جدید به دنیای اسلام سرازیر شده است.

هجوم تمدن جدید یا به لحاظ کنجکاوی بشری است که به جغرافیاهای دیگر سرک می کشد و می خواهد ببیند در دنیا چه می گذرد و دستاوردهای بشری چیست تا از آن برای رفع نیازهای طبیعی خود استفاده کند, یا به این دلیل است که فکر, فرهنگ و تمدن در چارچوب جغرافیایی معین, محدود نمی ماند; به ویژه تمدن جدید که به دلیل نیاز ...متن کامل در ادامه مطلب

میزگرد: امام حسین (ع) در منابع مرجع

لینک متن میزگرد: امام حسین (ع) در منابع مرجع / باحضور محمد جواد صاحبی

قم از نگاه بیگانگان 10

قم از نگاه بیگانگان 10

ایرانگرد آلمانی

هیزیش کارل بروگش (1894 -1827) که از مصرشناسان بنام آلمان شمرده می شود، درباره ی ایران نیز پژوهشهای بسیار داشته و دو بار به ایران سفر کرده است.

وی که نخستین کتاب خویش درباره ی الواح مصری را در زمانی نوشت که هنوز دوره ی دبیرستان را می گذارنید، بعدها به استادی دانشگاههای گوتینگتن و برلین و سپس سرپرستی مدرسه ی مصرشناسی قاهره رسید و گذشته از فرهنگی که برای زبانهای مصر می نوشت درباره ی دین و تاریخ و جغرافیا و دستور زبان و سایر جنبه های فرهنگ مصر تحقیقات فراوانی انجام داد.

نخستین سفر وی به ایران در سال 1859 همراه هیاتی بود که دولت پروس به ایران فرستاد و چون سفیر پروس در این سفر درگذشت بروگش جانشین وی شد و تا سال 1861 در ایران اقامت داشت. بروگش در بازگشت به آلمان نخستین سفرنامه خود را نوشت سفر دوم وی در سال 1886 انجام شد که طی آن، از راه روسیه و قفقاز به ایران آمد و از گیلان و تهران و اصفهان و شیراز دیدن کرد. خاطرات وی از این سفر می تواند برای آشنایی با اوضاع اجتماعی ایران در نیمه دوم سده ی نوزدهم مفید باشد...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان 9

قم از نگاه بیگانگان 9

حرفه پزشکی و ماموریت سیاسی

در دوران قاجار، ایران اسلامی، جولانگاه بیگانگان بود. بویژه دو ابرقدرت روس و انگلیس، این سرزمین را میدان رقابتهای استعماری خویش قرار داده بودند.

حضور گسترده این دو ابرقدرت استعمارگر در مهمترین و حساسترین منطقه آسیا،عرصه را برای سایر قدرتهای خارجی از جمله فرانسه تنگ کرده بود، از این رو اگرفرانسه مجالی هر چند اندک برای حضور در ایران می یافت آن را غنیمت می شمرد.

چنانکه اعلام نیاز دربار ایران به پزشک ویژه شاه، با استقبال گرم آن کشور مواجه گردید.

فرانسه با این حضور کم رنگ، دست کم می توانست، با زیر نظر داشتن فعالیتهای استعماری دو ابر قدرت، جای پایی برای نفوذ و حضور بیشتر خود دست و پا کند...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان 8

قم از نگاه بیگانگان 8

دیار آل محمد

ایرانگرد اتریشی

ادوارد پولاک کیست؟

یاکوب ادوارد پولاک، نویسنده کتاب «ایران و ایرانیان » در سال 1818 میلادی دریکی از نواحی بوهم متولد و در هشتم اکتبر 1891 در وین از جهان رخت بربست.

دکتر پولاک گر چه معلم طب و جراحی بود، ولی خود سمت خویش را داروسازی نوشته است. ظاهرا استخدام او هم به عنوان معلم داروسازی یا حکمت که مجموعه معلومات طبی آن عصر بوده صورت گرفته است. کتابهای مهمی نیز در این زمینه به دستیاری شاگردان خود تالیف کرد که معرف همیشگی اوست. او میانه سالهای 1860 - 1851 درایران زیسته و در سال 1855 م / 1272 ق پس از مرگ «دکتر کلوکه » و پیش ازاستخدام «دکتر طولوزان »، به عنوان طبیب مخصوص ناصرالدین شاه انجام وظیفه می کرده است...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان 7

قم از نگاه بیگانگان 7

ایرانگردان فرانسوی
نخستین افراد بیگانه ای که در زمان صفویه به سرزمین ایران گام نهادند مبلغین مسیحی بودند که از سوی کشورهای فرانسه و پرتقال و ایتالیا به دربار شاه عباس بزرگ بار یافتند و مورد لطف و عنایت پادشاه قرار گرفتند.

فلاندن در این باره می گوید: «تقریبا می توان گفت عموم مبلغینی که به ایران آمده اند، فرانسه بدانها ماموریت داده است. چه بیشتر اشخاصی که جانفشانی کرده اند تا مردمان وحشی آسیا!! را به کیش عیسوی درآورند از فرانسه بوده اند».

در میان مبلغانی که امید داشتند ایرانیان شیعه مذهب را به تغییر عقیده وادارند، یسوعی ها، کبوشن ها و کشیشان عبدالاحد، بیشتر از دیگران جدیت داشتند ولی عدم توفیق در این امر و هراسی که چیرگی محمود افغان بر صفویان، در دل آنها افکنده بود...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان 6

قم از نگاه بیگانگان(6)

دیار آل محمد

مسافران روس

گسترش قلمرو روسیه در قرن شانزدهم که در پی جنگهای گروزی مخوف با دولت عثمانی حاصل گردید، سبب راه یابی روسیه به دریای خزر شد، از سویی موضع متحد دو کشور ایران و روس در خصومت با امپراطوری عثمانی، باب دوستی این دو همسایه را با هم گشود و سبب برقراری روابط و مبادله سفیر شد. در پی این رفت و آمدها، ایران که بر اثر جنگ طولانی با ترکها و ازبکها احساس ضعف می کرد موافقت نمود قسمتی از اراضی ساحلی را به دولت روسیه واگذارد و کوشید ترکها را از کرانه های دریای خزر دور کند، بدین جهت شاه ایران از دولت روسیه درخواست کمک کرد و در ازای آن قول داد نه تنها «دربند» بلکه «باکو» را هم به دولت روسیه واگذارد. و نیز دولت ایران از امپراطوری روسیه خواست که برای پیروزی بر ترکها شهرکهای مرزی رادر دامنه های کوه قفقاز به طرف «اترک » که مرز اصلی کشور روسیه است احداث کند. هر چند ضعف قدرت امپراطوری روسیه مانع از اتخاذ سیاست فعال در جنوب و غرب می گردید ولی دست کم توانست در مرزهای جنوب خود، بدون درگیری با دولت عثمانی، امنیت آنجا را حفظ کند...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان 5

قم از نگاه بیگانگان 5

دیار آل محمد(ص)

ایران عصر صفوی، عرصه مناسبی برای حضور و فعالیت سفیران و مسافران و جهانگردانی بود که با انگیزه های گوناگون فرهنگی، اقتصادی و بویژه سیاسی راههای سخت و دور و دراز را می پیمودند تا سرزمین و مردم ایران را از نزدیک مورد مشاهده و مطالعه قرار دهند.

برای آنها سرزمین متنوع و پهناور ایران جاذبه ای بیش از کشورهای دیگر داشت، بخصوص که موقعیت حساس جغرافیایی، تمدن دیرین، فرهنگ غنی، معادن و منابع و صنایع دستی منحصر به فرد آن، دل از ایشان روبوده بود.

به همین جهت طی دو قرن هفدهم و هجدهم دهها هیات سیاسی، تجاری به ایران اسلامی و دربار صفوی رفت و آمد کردند و همراه فواید بسیار سیاسی و اقتصادی، آگاهیهای ارجمندی از مردم و سرزمین ایران برای ملت و دولت خود به ارمغان بردند...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان(4)

قم از نگاه بیگانگان(4)

مقدمه

فرانسه از قدرتهای استعماری قرن هفدهم بود، این کشور در عرصه فعالیتهای سیاسی و فرهنگی از رقبای خویش نظیر پرتغال و انگلیس و هلند پیشی گرفته بود اما در زمینه تجارت بویژه در مشرق نتوانست، توفیق چندانی بدست آورد.

به همین جهت دولتمردان آن کشور بر این باور بودند که برای اثبات قدرت و تامین نیازهای خود بایستی در ماورای بحار، دنبال کسب منافع تجاری و سیاسی باشند. دولت فرانسه علی القاعده می بایست هندوستان را هدف اصلی خود قرار دهد ولی چون آن سرزمین دور افتاده بشمار می آمد به علاوه انگلیس آن را قبلا گرفته بود. لازم بود که جای پایی تهیه شود و ایران برای این منظور مناسب تر از هر جای دیگر بود، از اینرو نمایندگانی به ایران گسیل داشت که برخی از آنها مانند آقای لوئی دهای louis deshayes به دلیل کارشکنی ها و رقابتها و ممانعتهای دولت عثمانی نتوانستند پا به ایران بگذارند...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان (3)

قم از نگاه بیگانگان (3)

دیار آل محمد

پیش گفتار

پربرگ و بارترین سفرنامه ای که یک بیگانه در عصر صفویه به رشته تحریر درآورده است، سفرنامه «شوالیه شاردن » است.

شاردن فرانسوی در زمان پادشاهی شاه عباس ثانی، و پسر و جانشینش شاه سلیمان، سه بار به ایران سفر کرد، و افزون بر دوازده سال در این کشور به سر برد، جز زبانها فرانسوی و انگلیسی، زبانهای ترکی و فارسی را نیز می دانست او که در سال 1623 میلادی - 1002 خورشیدی - در پاریس به دنیا آمده بود، در بیست و دو سالگی به نمایندگی پدرش برای رسیدگی به امور تجاری وی راهی هند شد، و به هنگام مراجعت از آن سرزمین، از راه خلیج فارس به اصفهان آمد و در سال 1670 میلادی برابر1049 خورشیدی به پاریس بازگشت. او پس از سپری شدن قریب پانزده ماه بار دگر از راه قفقاز به ایران مراجعت کرد...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان(2)

قم از نگاه بیگانگان 2

دیار آل محمد(ص)

یکی از جهانگردان پرآوازه ای که بسیار به ایران سفر کرده، تاورنیه است; اما بر خلاف شهرتش، آگاهی چندانی از زندگی او در دست نیست. تاورنیه یکی از بزرگترین جهانگردان قرن هفدهم میلادی است که با واقع بینی و موشکافی قابل تحسینی ایران را به بیگانگان شناسانده است.

تاورنیه ایران را نسبتا خوب شناخته است; زیرا در شش سفر طولانی اش با نظری دقیق به همه امور توجه کرده، مشاهداتش را با صراحت و صداقت به رشته تحریر درآورده است. بدون شک گزارشهای تاورنیه از نوشته های جهانگردان دیگر...متن کامل در ادامه مطلب

قم از نگاه بیگانگان

قم از نگاه بیگانگان

«قسمت اول »

قم نگین ایران است، هر کس که به قم سفر می کند نمی تواند ساده از آن بگذرد، زیرا جاذبه ها و دیدنیها و شنیدنیهایی دارد که ویژه خود آن است این جاذبه ها برای کسی که با فرهنگ و تمدن ایران اسلامی آشنایی ندارد البته بسی افزونتر است.

تلالوء گنبد طلایی در برابر اشعه آفتاب و یا نور چراغها نخستین چیزی است که چشم و دل هر بیننده را می رباید، این گنبد طلایی رنگ پر شکوه، سالهاست که دل و دیده میلیون ها زائر و سیاح داخلی و خارجی را به خود مشغول داشته است. نه تنها آنها که از روی ارادت به اهل بیت(ع)، راههای دور و دراز را به عشق زیارت مرقد دختر موسی بن جعفر(ع) طی کرده اند، بلکه آنها که با انگیزه های غیر دینی از این دیار عبور کرده اند، نتوانسته اند این جلال و عظمت را انکار کنند... متن کامل در ادامه مطلب

صاحبی: تحلیل‌های متفاوت درباره سلفی‌گری / جنبش اصلاح فکر دینی و تغییرات جدید / بررسی ریشه‌های بیداری

محمدجواد صاحبی:

تحلیل‌های متفاوت درباره سلفی‌گری / جنبش اصلاح فکر دینی و تغییرات جدید / بررسی ریشه‌های بیداری

نشست تخصصی "جریان‌شناسی حرکت‌های انقلابی و اصلاحی معاصر در جهان اسلام و آینده بیداری اسلامی" پنج‌شنبه سوم بهمن ماه 92 با سخنرانی استاد محمدجواد صاحبی و یعقوب توکلی از استادان حوزه و دانشگاه در سالن اجتماعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد.

در این نشست که به عنوان چهارمین نشست از سلسله نشست‌های جریان‌شناسی فکری سیاسی ایران معاصر مرکز پژوهش‌های خاص دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار شد، محمدجواد صاحبی و یعقوب توکلی از استادان حوزه و دانشگاه، حرکت‌های انقلابی و اصلاحی معاصر در جهان اسلام را مورد بررسی قرار دادند و آینده بیداری اسلامی را با توجه به حوادثی که در چند ماهه اخیر در کشورهای اسلامی رخ داده است، تبیین کردند. متن کامل در ادامه مطلب

گزارش سفر به سریلانکا

بسم الله الرحمن الرحیم

گزارش سفر به سریلانکا

محمد جواد صاحبی

با توجه به گزارشاتی که دوستان همسفر با هم‌اندیشی تهیه و ارائه کرده‌اند، برای خودداری از تکرار به مطالبی که حائز اهمیت بیشتر است می‌پردازم:

سریلانکار، این جزیره زیبا و با شکوه که در جنوب شرقی هند قرار گرفته است از چند جهت دیدنی و شگفت‌آور است: زیبایی طبیعی، طبیعت بکر، تنوع آئینی، فرهنگ همسازگری ادیان و مذاهب، فرهنگ قناعت و بی‌آلایشی، تجربه زندگی آرام و معنوی و ...

برای دیدن چنین جامعة متکثر، و مطالعه در آئین‌ها، آداب و رسوم آنجا و ایجاد تعامل با گروه‌های اجتماعی گوناگون سریلانکا، فرصت گسترده‌ای مورد نیاز است، ولی به سبب امتیازاتی که در هیئت‌ اعزامی بود در همین مدت کوتاه شناخت و نتایج نسبتاً خوب و مفیدی بدست آمد که به آنان اشاره می‌شود:... متن کامل سفرنامه در ادامه مطلب