مرحوم دکتر محمد جواد صاحبی در سال 1333 در محله مغان شهرستان شاهرود به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی را در مغان و تحصیلات متوسطه را تا مقطع دیپلم ادبی در شهرستان شاهرود گذراند ،همزمان بخشی از مقدمات علوم دینی را به طور متناوب در همانجا از محضر فضلای بزرگواری همچون جناب حجت الاسلام والمسلمین شیخ محمد حسین صائب چهکندی و دیگران فرا گرفت، با حوزه های مشهد و قم نیز در رفت و آمد بودو از سال 1357 در قم مستقر شد و علوم متداول حوزه را فرا گرفت.
ادبیات عرب را از محضر حجج اسلام: آقایان شیخ محمدحسین بهجتی شفق، بیانی افغانی، سیدمهدی طالقانی، سید عباس موسوی و دیگران آموخت ، کلام و عقاید را از جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای سیداسدالله مسعودی،درفقه شرح لمعه را از حضرت آیت الله شیخ علی پناه اشتهاردی و مکاسب را از آیت الله بنی فضل استفاده کرد.
اصول فقه را از حجج اسلام : موسوی گرگانی و صالحی افغانی و خارج اصول و بخشی از ابحاث فلسفی عرفانی وعلوم حدیث را از آیت الله علی عابدی شاهرودی بهره برد.
ازدرس خارج فقه واصول آیت الله شیخ محمد ابراهیم جناتی وخارج فقه آیت الله سید عبد الکریم موسوی اردبیلی استفاده کرد . افزون بر اینها بطور متناوب از دروس و ابحاث علمی بسیاری از علما ومعاریف عصر از جمله آیات و اساتید: حسن حسن زاده آملی، سید علی خامنه ای، غلامحسین ابراهیمی دینانی، سید جلال الدین آشتیانی ، سید عزالدین زنجانی، یوسف صانعی ،محمد هادی معرفت و... بهرمند گردید.
استاد محمد جواد صاحبی در شامگاه 1397/11/23 در شهر قم به دیار باقی شتافت.
یادش گرامی
مسئولیتهای علمی و فرهنگی
- مسئول آموزش عقیدتی و سیاسی نیروهای عملیاتی سپاه 1358
- مسئول انتشارات و مطبوعات کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (مدیر مسئول مجله پیام انقلاب و امید انقلاب) 1362 – 1359
- مدیر مسئول و سردبیر مجله کیهان اندیشه 1378 – 1364
- عضو نخستین هیئت منصفه مطبوعات در تهران و قم
- عضو شورای کتاب وزارت ارشاد اسلامی در قم 1384 – 1378
- دبیر شورای برنامه ریزی دین پژوهان کشور 1384 – 1378
- مدیر عامل دبیرخانه دین پژوهان کشور 1388 – 1384
- دبیر علمی همایش های بین الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 1390 – 1386
- عضو هیئت مدیره مؤسسه بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات )
- رئیس هیئت علمی مؤسسات « دارالعرفان » و « دارالمعارف » 1392 – 1389
- عضو شورای علمی « پژوهشکده سیره و تاریخ » پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
- دبیر علمی جشنواره کتاب اهلبیت ، مجمع جهانی اهلبیت ، 1382
- رئیس انجمن ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم 1392 – 1382
- کارشناس و مجری برنامه های علمی ، فرهنگی صدا و سیما در دهه 80 – 1370
- عضو شورای سیاست گذاری کتاب سال حوزه
- عضو اتاق فکر حوزه
- رئیس شورای علمی دبیرخانه دین پژوهان کشور 1392 تا 1396
- عضو شورای علمی «دانشنامه قرآن » پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه
- عضو شورای سیاستگذاری ادیان وزارت فرهنگ و ارتباطات
همایشهای علمی و دینی
- عضو شورای علمی وسیاستگذاری کنگره بین المللی سیدجمال الدین اسدآبادی، 1375
- دبیر علمی کنگره « دین پژوهی در جهان معاصر (ابزار و شبهات جدید) »
- دبیر علمی کنگره « مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایران»
- دبیر علمی کنگره « جهانی شدن و دین ، فرصتها و چالشها«
- دبیر علمی همایش « سنت گفتگو با ادیان و مذاهب «
- دبیر علمی جشنواره های « تجلیل از پژوهشگران برتر حوزه دین » 9 دوره
- دبیر علمی « همایش بین المللی علامه بلاغی»
- دبیر علمی « همایش بین المللی شهیدین ( شهید اول و شهید ثانی) »
- عضو شورای علمی کنگره بین المللی شهید شرف الدین عاملی
- دبیر علمی کنگره بین المللی آخوند خراسانی
- دبیر علمی کنگره حماسه حسینی علل و اهداف، 1390
- دبیر علمی کنگره اخلاق و معنویت در حماسه حسینی 1391
- دبیر علمی کنگره بین المللی علامه آصفی، قم 1393
- ارائه عضویت، ارائه مقاله و سخنرانی در همایش های داخلی و خارجی متعدد از جمله :
· همایش میرزا کوچک خان جنگلی ،
· جامعه مدنی و تمدن اسلامی،
· کنگره وحدت اسلامی،
· همایش وحدت حوزه و دانشگاه،
· کنگره امام خمینی و فرهنگ عاشورا
. کنگره بین المللی شیخ محمد عبده، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران
در کنار این فعالیتها از تحصیل و تدریس نیز باز نماند، از آن جمله می توان تدریس در دانشسرای تربیت معلم سمنان، دانشگاه تربیت معلم تهران، مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی ، مرکز تخصصی کلام حوزه علمیه قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مرکز آموزش مدیریت دولتی، جامعۀ المصطفی العالمیۀ (مجتمع عالی امام خمینی) و دانشگاه باقر العلوم را نام برد همچنین درکنگره های علمی و دینی متعددی به عنوان عضو و دبیر فعالیت داشته اند، افزون به اینها به عنوان راهنما و مشاور در تدوین رساله های آموزشی و پژوهشی مشارکت کرده اند.
مقالات:
- مقتل و مقتل نگاری / کیهان فرهنگی
- دانش گستری در تمدن اسلامی / مجله معرفت
- فریادی در سکوت / سالنامه پیام اسلام
- سیر تحول فلسفه سیاسی در اسلام/ مجله کیهان اندیشه
- فلسفه سیاسی از دیدگاه علامه طباطبایی/ مجله کیهان اندیشه
- ارتباط نظام آموزشی حوزه و دانشگاه/ مجله کیهان اندیشه
- نقش امام خمینی در تدوین و تنقیح فلسفه سیاسی/ کیهان اندیشه
- مبانی اندیشه اصلاح طلبی/ کیهان اندیشه
- نقش اندیشه توحیدی در اصلاح اجتماعی/ کیهان اندیشه
- منطق حسینی رویارو با خشونت و خودکامگی/ مجله حکومت اسلامی (دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری)
- ستیزهها و آمیزهها در روند اندیشه توحیدی/ کیهان اندیشه
- تسامح در نقادی/ کیهان اندیشه
- همسازگری مرجیان با امویان/ کیهان اندیشه
- نقش توحیدی در اصلاح اجتماعی/ کیهان اندیشه
- برگی از تاریخ پزشکی در تمدن اسلامی/ کیهان اندیشه
- مقالات تاریخی مذهبی بسیار(بدون ذکر نام نگارنده )/ مجله پیام انقلاب،
- مقالات تاریخی مذهبی بسیار در روزنامهها و نشریات کثیر الانتشار/مجله معارف،مجله حوزه، روزنامه کیهان، اطلاعات، ایران، جمهوری و ...
کتابها:
- نقد و تصحیح طبایع الاستبداد یا سرشتهای خودکامگی / 1363/ بوستان کتاب
- اندیشه اصلاحی در نهضتهای اسلامی / 1367 / تهران انتشارات کیهان
- مقتل الشمس (تحقیق و تحلیل نهضت حسینی علیه السلام) / 1372/ قم انتشارات هجرت
- سید جمال الدین اسدآبادی بنیانگذار نهضت احیای فکر دینی/ 1376/ تهران انتشارات فکر روز
- گفتگوی دین و فلسفه/ 1377/ تهران پژوهشگاه علوم انسانی
- مبانی نهضت احیای فکر دینی/ 1380/ قم انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
- سرچشمههای نو اندیشی دینی (تاریخ کلام جدید)/ 1381/ قم نشر احیاگران
- احیاگری و اصلاح طلبی در نهضت حسینی / 1379/ قم نشراحیاگران
- رساله تغییرات و ترقیات، یافوائد راه آهن(محمد خان کاشف السلطنه) / 1377/ تهران نشر میراث مکتوب
- امثال و حکم برای همه/ 1382/ قم نشر احیاگران
- قم از نگاه بیگانگان/ 1382/ قم انتشارات زائر
- مهتاب غمرنگ/ 1378/ نشر احیاگران
- سیرت پاکان/ 1381/ بوستان کتاب
- درآمدی بر نظام رهبری در اسلام/ 1360/ انتشارات یاسر
-تاکتیکهای انقلابی سید جمال الدین اسد آبادی ، 1357 ش
- جهانی شدن و دین/ 1383/ قم، انتشارات احیاگران
- مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایران/ 1384/ تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- جلال حکمت و عرفان/ 1384/ نشر احیاگران
- شناختنامه قرآن/ 1383/ بوستان کتاب
-شناختنامه تفاسیر / 1393 / بوستان کتاب
- حکایتها و هدایتها در آثار شهید مطهری/ 1362/ بوستان کتاب
- دین پژوهی در جهان معاصر/ 1390/ بوستان کتاب
- سفر به هفت وادی عشق /نشر احیاگران /1387
-احیای ارزشها در عاشورا / 1392 ش / بوستان کتاب
- تفسیر تاریخ سرخ ، 1384، نشر پازینه
-سید جمال الدین جسینی، پرچمدار تقریب و وحدت مذاهب اسلامی/ 1380/ تهران ، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
- در کشاکش سیاست و فرهنگ /1393/ تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی