معرفی کتاب سرچشمه های نو اندیشی دینی

1- سرآغاز نواندیشی دینی 2- انقلاب علمی 3- نهضت نوین فلسفی 4- موضع عقل نوین در برابر دین 5- انقلاب صنعتی 6- رویارویی غرب مسیحی با شرق اسلامی 7- در واکنش اقتصاد در برابر غرب 8- نو اندیشی دینی در جهان غرب 9- نوگرایی دینی در شبه قاره هند 10- نواندیشی در ایران

در این بحث ها مؤلف آغاز تجدید نظر در مباحث دینی را از رنسانس دانسته که مبدأ رفورماسیون؛ اصلاح دین (مسیحیت) در میانه قرن شانزدهم بوده است، پس این خط سیر را تعقیب کرده منشأ آنرا ماهیت ؟؟؟ یکسای مسیحی آن زمان می داند که واقعا نیاز به اصلاح هم داشت و از ارزش به عنوان اولین پایه گذار این اصلاحات نام می برد و پس رشته بحث را به ؟؟؟ ؟؟؟؟ و ... می کشاند. او انقلاب علمی و یافته های دانشمندان در حیطه فضاء و علوم کیهانی و متضاد آن با معتقدات کلیسای مسیحی را خط بطلانی بر باورهای غلط دینی آن عصر و سبب دیگری برای رشد تجدید نظرطلبی در آن می داند و دامنه آنرا به تحولات در یافته های زیست شناسی و نظریه داروین می کشاند. ایجاست که مبحث رویارویی علم و دین شکل تازه ای به فرد می گیرد، در ادامه بحث مؤلف محترم بحث نهضت فلسفی نوین اروپا را که با شک گرایی دکارت آغاز شده است عامل دیگری برای تزلزل اعتقادات یقینی دینی دانسته و دامنه بحث را به عقل گرایی قرن هجدهم کشانده و استدلالات هیوم را در زمینه های مختلف خصوصا در رد معجزات ضربه دیگری بر پیکر راست دینی مسیحی می داند و در این طریق انواع الحاد را در آن دوره از زمان به بررسی می نشیند و در بخشهای بعدی به تحلیل این تقابل و تضاد میان عقل و علم از یک سو و باورها و معتقدات دینی از دیگر سوی را مورد بحث قرار می دهد. در بخشهای بعدی نفوذ و سرایت آمیز افکار را به دنیای اسلام و شرق مسلمان مورد بررسی قرار می دهد و مخالفت شدید سنت برنارد کشیش مسیحی را سر آغاز تهاجم مسیحیت علیه اسلام می داند و در ضمن به سیر تاریخی واکنشهای مسلمانان در برابر این تهاجمات نیز می پردازد ایشان او واکنش سلفی گری و بنیادگرایی و نواندیشی و تجددگرایی را واکنشهای عمده مسلمانان در برابر این تهاجم می داند که واکنش اول نمود بارزی چون پیدایش وهابیت داشته است. ایشان واکنش دوم را بصورت گسترده تری مورد بحث قرار داده و به تفکیک در میان جوامع عرب، شبه قاره هند و بالاخره ایران آنرا مورد بحث و بررسی قرار داده است. در میان عربها به بررسی آثار طهطاوی، شبلی شمیل، فرح آنطون، اسدآبادی، محمد عبده، عبدالرزاق، قاسم امین و ... و در شبه قاره به سرسید الرخاق، امیر علی، اقبال و دیگران و در ایران به کارهای افتال، آخوندزاده، طالب اوف، میرزا آقاخان کرمانی و سایرین و نتایج عملکرد آنان در راستای تجدید نظرطلبی در باورهای دینی و یا پروتستانیسم اسلامی را به بوته نقد و بررسی گذاشته است.

ندا حبیبی